Pithecanthropi (de ridiculis II)

Quo tendunt?  Quid quaerunt?  Illi qui risu nos prohibere jubent, quem finem assequi cupiunt, nisi libera verba atque, si possent, libera consilia coercere?

Cui enim nocet risus?  Quae damna inflixit?

Illud mihi vere ridiculum videtur, ut sit homo in terris qui infallibilem se fateatur.  Te, Benedicte, te ridiculum eo duco, non ex candidis vestibus rubrisque mulleis (omnia puerilia), sed quia caelebem nihil magis te juvet quam res concubitus, quia virgo matronas de sexu doceas, quia denique homo ex humo, ut quisque, factus, sapientissimum omnium sinas a grege tuo appellari.  In hoc vere ridiculus es, et contra omnem humanam sapientiam repugnans, et quotidie irridendus, illo usque, cum veniam de fastu petieris et vanitate, atque te tam ignorantem quam quilibet eris confessus.

Nam hic est punctus: Benedictus sibi putat esse veritatem omnem.  Omnis tyrannis libertates cupit coercere, sed maxime totalitarismus (ut verbo utar alterius Benedicti), id est, regimen illius qui sibi uni veritatem aestimat servari.

Hoc bonum ex malis excipiendum: quod multi christiani remanent, mirabile dictu, atque inter catholicos versantur, veri (mea sententia) christicolae, qui risus non respuant, etiam se ipsos irridere aliquando sueverint.  Aliud enim est risus, aliud irreverentia.  Qui limes inter utrumque?  Non in eo qui ridet, sed in eo qui audit.  Ne longior fiam, ne iterum de Alcibiade narrem fabulam, finiam per narratiunculam et rem his auribus auditam.  Tribus abhinc annis quendam sacerdotem catholicum cum amico communi casu conveni.  Sacerdos paene adulescentulus erat, veste omnino nigra, immaculata, comptissimo capillo: totus antiquitatem redolebat.  Mox sermo de intelligentia animalium ortus est.  Homines animalibus esse longe sapientioribus, nimis nisi fallor contendunt philosophi.  Inter alia ergo, haec verba, lenia sensu meo, prodere ausus sum:  'Continuatio est omnino: nos deos habemus, nosmet ipsi dei sumus simiarum'.  Clericus iratus est.  'Ista est --inquit-- irreverentia'.

Quam delicatus homo!  Idem dicebat Calvinus, idem Jomeini, idem dicit Benedictus.  Quibus veritas est cuncta, etiam delicatissima est cutis.