Neolatinum
Saepe inter Latine loquentes disputari audivi num licitum esset nova verba admitti quae Cicero non noverit, an prohibere contra potius foret quidquid non a cascis dici posset. Sententiae saepenumero mediae sunt, et plerique certas et finitas novas dictiones putant accipiendas, modo notiones exprimant quas aliter nequeat sermo Latinus. Quamquam argumenta utrorumque plaudam, et ipse castitatem sermonis magis faveam quam multi, tamen saepe reputare soleo quot saecula Latine vixisset, quotiesque renatum esset, sine adjutorio nostrum grammaticorum castigantium nec academicorum ullorum.
Quam optime enim novam vitam Latino infundere valuerunt illi Alcuini, illi Erasmi, quot quoque saeculo conamen suum pro nostra lingua exercuere. Quibus gratiae sunt tribuendae, cum per eorum operam sermo noster novam auream aetatem vixerit post eam quam Renascentem vocant. Sed hic non de philosophis aut philologis aut poetis loqui volebam, sed, Botanicorum illorum memor, de iis quos nostro saeculo homines scientiae apellamus (quasi non eadem scientia foret arithmetica ac musica atque poesis).
Quantum igitur non Latinum ditaverunt illi Vesalii, Agricolae, Galilei, Steni, Hoockeri, Newtones et quot vacarunt rebus astronomicis, anatomicis, geologicis et tot aliis? Quia (ut exemplo utar omnibus satis noto) 'gravitas' est verbum quod serviebat Ovidio in primo Metamorphoseon ad constitutionem universi explanandam; sed sensus illius, num idem est atque ex principiis Newtonii eidem verbo potest efferri? Nec gravitas idem sibi vult in Plauto atque in Ovidio, nec gravitas Newtonii est illa Ciceronis. Per Linnaeum et alios hodie dignoscere possumus salices reticulatas et retusas et fragiles et albas et viminales et babylonicas et nescio quot alias nomenclatores botanici invenerint.
Latinum placet saeculi Ciceronis, sed quem hodie sermonem habemus, pace illius, ditior et lautior est. Et sermoni nulla est salus nisi homines simus eum loquendi cupidi.
1 comentario
Thersites -