De siderum nominibus II

Haec ergo sentiebat Edmundus Webb: stellarum baptisma labor fuit antiquis noctivagis et vulgo hominum nocturnorum, cum nondum astrologus ullus in terris conspiceretur. ’Canis’ ita prius fuit nomen stellae Sirio quam figurae Canis majoris. ’Arator’ fuit Arcturus antequam totus Bootes (quem auctor noster demonstrat fuisse, cum ursae custodem, tum ductorem aratri, nam ipsa Ursa major etiam aratrum figurabat).

Webb certare non vult cum astronomis aut mathematicis, sed vocem esse ambit sensus communis. Ceterum ille haud indoctus homo est, cum bene noverit Aratum, Manilium, Hipparcum, Ptolemaeum, Ciceronem atque illos omnes quorum notitiae stellis sideribusque pertinent. Et non modo ex classicis nostris, sed etiam ex studiis assiriologis, sinicis arabicisque alte hausisse videtur, multaque nos docet nationum totius orbis. Illo denique saeculo magnae anglicae eruditionis ortus est quod nobis dedit Aureum ramum (Frazer duos ante annos quam noster auctor natus est).

Doctrinam ergo multam variamque tradit. Sic Altair, exempli gratia, quae stella nobis in Aquila est, multis populis docet jam aquilam fuisse, item arabis, quorum sermone sibi velle ’aquilam volantem’ (el nasr el tair); immo Altair atque Vega, ambas quibusdam nationibus australianis aquilas fuisse, quarum nidus vacuus nostra est Corona borealis. Vega nomen trahit arabicum quoque el nasr el waki vel ’aquilam cadentem’.

Sed inter multas facetas utilesque res quas hoc ex libro discimus, haec in primis delectarunt quae exaraverit de stellarum contemplatione, experientia (scripserat Webb circa octoginta ante annos) ’adeo insolita ut multi, praesertim adulescentuli, nunquam fructi sint. Et non modo ad nebulam fumumque carbonis alludo, densiorem in dies factum, quo nostrae urbes et suburbia magis magisque sideream obscurant fornicem, ita ut nemo, nisi longam vixisset aetatem, intelligere possit. Hoc quidem incommodum aliquando fortasse solvi poterit. Sed longe multo pejus hoc est, quod artificiale lumen crescit paulatim omniaque invadit, prae quo expallent, sole excepto, sempiterna naturae lumina. Hic error in urbano homine tam communis (nihil aliud esse noctem --qua silvana omnia animalia prius agitantur, cujus umbra tutrici dimidium transegerunt aetatis homines antea-- quam intervallum tenebrarum atque horroris) ultro diffunditur prout artificialis lux gliscit, quam avaritia postulat vel temporum stultitia’.

A! Eloquentia victoriana!

[In photogrammate: Mons Cajus oriente sole.]